مشاهده پلنگ ایرانی در جنگل‌های هیرکانی مازندران

جنگل‌های شمال کشور از تنوع زیستی کم‌نظیری برخوردارند که در سطح جهانی شناخته شده است. یکی از این جنگل‌ها، جنگل تحقیقاتی دانشکده منابع‌طبیعی دانشگاه تربیت مدرس واقع در مجاورت روستای ملاکلا شهرستان نوشهر، منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی است که توسط دانشگاه تربیت مدرس به‌عنوان مرکز تحقیقاتی برای مطالعات اکولوژیکی و حفاظت از گونه‌های در معرض خطر به ثبت رسیده است. این جنگل که با شرایط اقلیمی خاص خود، زیستگاه بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری است، اخیرا شاهد حضور یکی از گونه‌های شاخص و در خطر انقراض با نام پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) بوده است.با استفاده از دوربین‌های تله‌ای پیشرفته که در نقاط مختلف این جنگل نصب شده‌اند، تیم تحقیقاتی نهرو دانشگاه تربیت مدرس موفق به ثبت فیلم از حضور این گونه برجسته در زیستگاه طبیعی خود شدند. در این جنگل تحقیقاتی تاکنون حضور شش پلنگ متفاوت در محدوده‌ای به مساحت حدود 2000 هکتاری ثبت شده است؛ که این نشان از امنیت بالای منطقه و پویایی اکوسیستم برای این گونه دارد.یکی از اهداف اصلی گروه پژوهشی نهرو در حوزه حیات‌وحش، بررسی وضعیت جمعیتی و رفتارشناسی گونه‌های مختلف حیات‌وحش از جمله پلنگ ایرانی و نظارت بر حفظ محیط‌زیست جنگل‌های شمال ایران است.

اهمیت جنگل تحقیقاتی:

جنگل تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس با تنوع جانوری و گیاهی کم‌نظیر خود (مانند گیاهانی همچون سوسن چلچراغ و ختمی خزری، درختان افرای مازندرانی و انجیلی، پستاندارانی مانند پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای، شوکا و مرال و انواع پرندگان شامل چرخ‌ریسک، سینه‌سرخ، کرکس مصری و ... ) زیستگاه مناسبی محسوب می‌شود. وجود این تنوع زیستی بالا، بستر مناسبی برای آموزش و پژوهش را فراهم می‌سازد و اهمیت پژوهش‌های مداوم و پایش‌های محیطی در این جنگل را بیشتر می‌کند.

نتیجه‌گیری:

پژوهش‌ها و پروژه‌های علمی در جنگل تحقیقاتی در راستای حفاظت از حیات‌وحش و تنوع زیستی ایران نقش حیاتی دارد. حضور شش پلنگ ایرانی در این منطقه نه تنها نمایانگر سلامت اکوسیستم جنگل تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس است؛ بلکه نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر تیم پژوهشی نهرو دانشگاه تربیت مدرس در زمینه امنیت زیستگاه و حفظ و مطالعه گونه‌های در معرض خطر به‌شمار می‌رود. امید است که با ادامه پژوهش‌ها و حمایت‌های علمی و مردمی بتوانیم زیستگاه این گونه‌های ارزشمند را حفظ و از انقراض گونه‌های شاخص حیات‌وحش جلوگیری کنیم.